Babesjoza i Borelioza

Moderator: dalmibea

Babesjoza i Borelioza

Postprzez dalmibea » Wt kwi 19, 2011 9:47 pm

Wiosną wygłodzone kleszcze ruszają do zmasowanego ataku na nasze psy. W Warszawie już w pierwszej połowie lutego odnotowano przypadki babeszjozy.

Właściciele psów często nie rozróżniają tych dwóch chorób, których nosicielami są kleszcze. Tymczasem boreliozę wywołują bakterie, a babeszjozę – pierwotniaki. Obie choroby odkleszczowe należy rozpatrywać, uwzględniając cykl rozwojowy kleszczy – pajęczaków odpowiedzialnych za przenoszenie ich na psy (a boreliozy także na ludzi).

Babeszjoza (piroplazmoza)

Jej przyczyną są jednokomórkowe pierwotniaki rzędu Piroplasmida z rodzaju Babesia: Babesia canis i Babesia gibsoni. Wywoływana przez nie choroba była uważana w Polsce za tropikalną do czasu opisania jej przez pracowników Kliniki Chorób Wewnętrznych Wydziału Weterynarii w 1966 roku. Liczba zachorowań na babeszjozę wzrosła w ciągu ostatnich 20 lat, stając się przyczyną śmierci wielu psów.

Pierwotniaki Babesia przebywają w gruczołach ślinowych kleszczy Dermacentor reticulatus i Rhipicephalus sanguineus, aby w momencie żerowania na psie dostać się do krwi zaatakowanego żywiciela. Wnikają do krwinek czerwonych, w których namnażają się przez podział. Po kilku dniach opuszczają erytrocyty, powodując ich rozerwanie, wydalenie produktów przemiany materii i enzymów bakteryjnych do krwi, i zasiedlają kolejne krwinki.

Niespecyficzne objawy choroby, jak posmutnienie psa, gorączka i osłabienie, pojawiają się zwykle 1–6 dni od ukąszenia. Hemoglobina z uszkodzonych krwinek dostaje się do moczu i dochodzi do hemoglobinurii, czyli charakterystycznego dla choroby brunatnego zabarwienia moczu (kolor coca-coli). Występuje podwyższona ciepłota ciała, brak apetytu, bladość błon śluzowych lub ich zażółcenie, może pojawić się biegunka i wymioty.

Hemoglobina wydostająca się ze zniszczonych krwinek działa toksycznie na nerki i wątrobę. Zniszczenie dużej ilości erytrocytów powoduje niedotlenienie organizmu. Choroba zaczyna atakować nerki, serce, stawy, skórę i oczy. Szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia rokuje pomyślnie, lecz niestety czasem właściciele zwlekają (2–3 dni) z wizytą w lecznicy. W rozpoznaniu pomocna jest informacja o znalezieniu kleszcza na psie lub o spacerze w terenie znanym z ich występowania. Przebieg choroby i wynik badania hematologicznego zwykle wystarczają do stwierdzenia obecności pierwotniaków w krwinkach.

Borelioza (choroba z Lyme)

W 1975 roku opisano 12 przypadków zachorowań dzieci z objawami zapaleń stawów w stanie Connecticut w USA, w miejscowości Old Lyme. Kilka lat później Willy Burgdorfer wyizolował z kleszcza krętki z rodziny Spirochaetaceae rodzaju Borrelia, których gatunek nazwano Borrelia burgdorferi (od nazwiska badacza). Boreliozę u psów i ludzi powodują również krętki: Borrelia afzelli i B. garinii. Podobnie jak piroplazmoza choroba ta występuje w rejonach bytowania kleszczy. U psów pojawia się gorączka, brak apetytu, posmutnienie, kulawizny, często poprzedzone kilkudniowym lub kilkumiesięcznym gorszym samopoczuciem. Kulawizny zanikają i ponownie wracają. Sporadycznie chorobie towarzyszy kłębuszkowe zapalenie nerek prowadzące do ich niewydolności i obrzęków łap. Przy zakażeniu Borrelia garinii może dojść do zapalenia wątroby. Zdarza się zapalenie opon mózgowych, padaczka, porażenia nerwu twarzowego lub niedowłady kończyn. U ludzi choroba zaczyna się od zaczerwienienia miejsca, gdzie wkłuł się kleszcz, w ciągu trzech dni i wytworzenia się rumienia przesuwającego się na skórze (rumienia wędrującego), trwającego około 30 dni. U psów pojawia się bardzo rzadko.

Cykl rozwojowy kleszcza

W Polsce występuje 20 gatunków kleszczy (na świecie opisano 850 gatunków tych pajęczaków!). Inwazji na psy najczęściej dokonuje pięć gatunków: kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), kleszcz jeżowy (I. hexagonus), kleszcz lisi (I. crenulatus) i kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus) oraz kleszcz psi (Rhipicephalus sanguineus). Dorosła samica kleszcza żeruje na zwierzęciu (lub człowieku) przez 4–6 dni. Najedzona, odłącza się od skóry i spada na podłoże, gdzie składa około 2000 do 5000 jaj – tym więcej, im więcej krwi zdołała pobrać. Składanie jaj trwa od kilku dni do trzech tygodni, wkrótce samica ginie. Na wiosnę z jaj wylęgają się larwy wielkości 0,6 mm zaopatrzone w trzy pary odnóży. Larwy żerują na małych żywicielach, myszach, innych drobnych gryzoniach lub jeżu (osiągają do 2 mm). Następnym stadium rozwoju kleszcza (po wylince) jest nimfa z czterema parami odnóży (wielkości 1,2 mm przed żerowaniem i 2 mm po żerowaniu). Nimfy również odżywiają się krwią, ale nieco większych zwierząt: zajęcy, wiewiórek lub ptaków. Najedzone, odpadają, aby w podłożu przejść wylinkę i jako dorosły kleszcz (2,4–4,8 mm) szukać nowego żywiciela. Do zakażenia kleszczy dochodzi w stadium larwy i nimfy, rezerwuarem bakterii są gryzonie, ptaki, jelenie, sarny i dziki. Larwy i nimfy muszą choć raz żerować na ssaku, aby mogły się przekształcić w następną formę rozwojową. Sprzyja im wilgotna, ciepła atmosfera, dlatego największą aktywność wykazują wiosną (marzec–maj) i jesienią (wrzesień–październik). Gdy robi się chłodniej (listopad–grudzień), właściciele przestają zabezpieczać swoje psy preparatami przeciwkleszczowymi. To błąd, bo aktywność kleszczy nie zanika do pierwszych mrozów. W lecznicach weterynaryjnych odnotowywane są przypadki chorób odkleszczowych przez cały rok: w listopadzie, w ciepłym grudniu, czasem w styczniu, a już zawsze w lutym i marcu! Cykl rozwojowy kleszczy trwa od roku do trzech lat. Nie wszystkie potrzebują trzech żywicieli, niektórym gatunkom wystarcza jeden żywiciel, innym dwóch.

Kleszcz – przenosiciel chorób

Strategia znajdowania żywiciela zależy od temperatury, długości dnia (światła), wyczucia dwutlenku węgla, amoniaku i ciepła ciała "ofiary". Kleszcze najczęściej czyhają na wysokich źdźbłach trawy lub przyczepione pod liśćmi krzaków. Czekają z wyciągniętymi do góry przednimi odnóżami, w których znajduje się wyspecjalizowany organ wyczuwający dwutlenek węgla i ciepło zbliżającego się ssaka. Niektóre pełzną w kierunku zwierzęcia; zaobserwowano, że potrafią przebyć do celu 21 metrów! Osobniki, którym nie uda się zdobyć żywiciela, mogą żyć bez pokarmu przez dwa lata.

Żerowanie kleszcza zaczyna się od zagłębienia narządów pyszczkowych w skórze zwierzęcia lub człowieka i wydzielenia twardniejącej śliny tworzącej cementową otoczkę mocującą narządy gębowe w skórze żywiciela. Następnie (po około 24 godzinach) wydziela on drugi rodzaj śliny zapobiegającej krzepnięciu krwi, zawierającej bakterie lub pierwotniaki, i w tym momencie dochodzi do przeniesienia choroby. Pod wpływem śliny kleszcza następuje namnażanie krętków, czyli czynnika chorobotwórczego, w skórze zaatakowanego ssaka, skąd przedostają się do krwiobiegu i choroba się rozwija.

Diagnozowanie i leczenie

W rozpoznawaniu obu chorób stosuje się testy serologiczne: ELISA i immunofluorescencji pośredniej. U psów z objawami boreliozy występuje wysokie miano przeciwciał, od 512 do 16384. Ważną wskazówką jest narastające miano w czasie kolejnych badań. W przypadku babeszjozy badanie rozmazu z krwi pod mikroskopem pozwala odnaleźć pierwotniaki w krwinkach. Zdarzają się jednoczesne zakażenia psa obiema chorobami odkleszczowymi.

Przy boreliozie stosuje się specyficzne antybiotyki oraz leczenie objawowe (m.in. środkami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi). Babeszjozę leczy się środkami przeciwpierwotniaczymi, preparatami osłaniającymi nerki i wątrobę, często potrzebne są kroplówki, czasem transfuzje krwi.

lek. wet. Janina Staniszewska



Prezentowany fotoreportaż pochodzi ze strony intrenetowej www.pies.onet.p
Zniewoliliśmy resztę zwierzęcego stworzenia oraz potraktowaliśmy naszych dalekich kuzynów w futrach i piórach tak okrutnie, że poza wszelką wątpliwość, gdyby mieli oni stworzyć religię, szatanem byłby dla nich człowiek.
— William Ralph Inge
Avatar użytkownika
dalmibea
Site Admin
 
Posty: 6291
Dołączył(a): So lut 20, 2010 5:58 pm

Powrót do PORADY WETERYNARYJNE

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości

cron